Etiquette & gewoontes

De Thai zijn bijzonder vriendelijk en behulpzaam waardoor Thailand ook wel het Land van de glimlach wordt genoemd. Vanwege het boeddhistische geloof zijn de Thai ook een zeer tolerant volk. In het dagelijks leven in Thailand ligt er een sterke nadruk op het concept van sanuk, het idee dat het leven leuk moet zijn. Hierdoor kunnen de Thai heel speels worden op het werk of tijdens dagelijkse activiteiten.

Mensen groeten

Eén van de meest kenmerkende Thaise gewoontes is de wai, waarbij de handpalmen tegen elkaar aangedrukt worden en richting kin worden bewogen bij een begroeting, afscheid of bevestiging. De wai is ontstaan uit een oude groet, waarbij beide partijen lieten zien dat ze ongewapend waren en is vergelijkbaar met het Indiase namaste gebaar. Hoe hoog de handen gehouden moeten worden is afhankelijk van de klasse, sekse en leeftijd. De lagere in rang begint met de wai en houdt de handen hoger en langer vast dan de hoger geplaatste die de groet beantwoordt. Er wordt van toeristen niet verwacht dat ze op de hoogte zijn van deze subtiliteiten dus het is het gemakkelijkst om degene die je groet na te doen. Kinderen, obers, serveersters en straatverkopers hoeft je niet te begroeten met een wai.

Namen

De Thai noemen mensen altijd bij hun voornaam, ook in formele situaties. De meeste beleefde manier om iemand aan te spreken is: Khun, gevolgd door de voornaam of bijnaam.

Bijnamen

Iedere Thai heeft één of soms meerdere korte bijnamen die zij gebruiken met vrienden en familie. Meestal krijgen ze deze bijnamen van vrienden of oudere familieleden. Ze bestaan doorgaans uit één lettergreep. Soms zijn de bijnamen gewoon ingekorte versies van de volledige naam, maar in veel gevallen zijn ze humoristisch en/of onzin woorden. Enkele veel voorkomende bijnamen zijn vrij vertaald: Vet, Varken, Kleintje, Kikker, Banaan, Groen of Jongen/Meisje. Heel soms krijgen Thaise kinderen hun bijnaam na de volgorde waarin ze geboren zijn (d.w.z. Eén, Twee, Drie, etc.).

Bijnamen zijn nuttig, omdat de officiële Thaise namen vaak vrij lang zijn, met name onder Thais van Chinese afkomst, wiens lange namen voortkomen uit een poging om Chinese namen te vertalen in Thaise equivalenten, of tussen Thaise met eveneens lange Sanskriet-afgeleide namen.

Lichaamstaal

Een opmerkelijke sociale norm is dat het aanraken van iemands hoofd als zeer onbeleefd wordt beschouwd, ook dat van een kind. Het is ook onbeleefd in Thailand om je voeten boven iemands hoofd te houden, vooral als die persoon een hogere sociale status heeft. Dit komt omdat de mensen in Thailand de voeten als het meest smerigste deel van het lichaam beschouwen. De Thai zitten daarom ook altijd met hun voeten verscholen aan de zijkant of achter zich. Naar iets wijzen met de voeten of iets aanraken met je voet wordt ook als zeer onbeleefd beschouwd.

Fysieke uitingen van affectie in het openbaar zijn gebruikelijk tussen vrienden, maar minder tussen geliefden. Het is dus gebruikelijk om vrienden samen hand in hand te zien lopen, maar bij koppels zie je dit zelden, behalve in verwesterde gebieden.

Ruzies en conflicten

Ruzies en het uiten van woede worden in de Thaise cultuur net als in vele andere Aziatische culturen vermeden en als onbeschoft beschouwd. Om deze reden moeten bezoekers zich behoeden voor conflicten of het uiten van woede. Geschillen moeten dan ook met een glimlach behandeld worden en de schuld zou nooit naar een ander afgeschoven moeten worden. Het lijden van gezichtsverlies is het ergste wat een Thai kan overkomen. Ze leren al op jonge leeftijd met zachte stem te spreken en confrontaties te vermijden. Wordt daarom nooit zichtbaar boos of ongeduldig en verhef nooit je stem.

Meningsverschillen, kleine fouten of ongelukken doen de Thai vaak af met de uitdrukking mai pen rai, vertaald als “maakt niet uit”. Met deze alom gebruikte zin geven de Thai aan dat een incident niet belangrijk is en er geen conflict of gezichtsverlies aan besteed hoeft te worden.

Koningshuis

Zijne Majesteit Koning Bhumibol Adulyadej (Rama IX) en de koninklijke familie zijn diep vereerd door de Thai. Het leveren van kritiek op de koninklijke familie kan daarom gezien worden als majesteitsschennis. Met kritiek of laatdunkende opmerkingen kun je een Thai beledigen en riskeer je zelfs een gevangenisstraf. Behandel voorwerpen als munten, bankbiljetten en postzegels waarop de koning staat afgebeeld daarom altijd met respect. Meer lezen over het Koningshuis >

Volkslied

Tweemaal per dag is het Thaise volkslied te horen in overheidsgebouwen, op de radio en tv, op scholen en in bus- en treinstations, om 8 uur ‘s ochtends en 6 uur ‘s avonds. Het is beleefd om dan te gaan staan en te stoppen met waar je mee bezig bent. Voor aanvang van een film in een bioscoop wordt ook het volkslied gespeeld met beelden van de koning. Ook dan is het beleefd om op te staan.

Monniken

Er zijn een aantal Thaise gewoontes met betrekking tot de bijzondere status van de monnikenorde (sangha) in de Thaise samenleving. Vanwege de religieuze discipline is het voor Thaise monniken verboden om fysiek contact met vrouwen te hebben. Van vrouwen wordt dan ook verwacht dat ze plaats maken voor voorbijkomende monniken om ervoor te zorgen dat er geen toevallig contact plaatsvindt. Zo zijn er meer methoden om te voorkomen dat er incidenteel contact (of de schijn van een dergelijk contact) tussen vrouwen en monniken zich voordoet. Zo leggen vrouwen die offers brengen aan monniken hun donatie aan de voeten van de monnik neer of op een doek op de grond of tafel.

Van mensen wordt verwacht dat ze met hun hoofd op een lager niveau zitten of staan dan dat van een monnik. Binnen een tempel zitten monniken daarom vaak op een verhoogd platform tijdens ceremonies om dit makkelijker te bereiken.

Je mag een monnik gewoon aanspreken, maar ze beantwoorden nooit wais.

Tempelbezoek

Als je een tempel wilt bezoeken in Thailand, zorg er dan voor dat je kleren schoon en niet te bloot zijn. In ieder geval moeten de bovenarmen bedekt zijn en je doet er verstandig aan om een lange broek te dragen. Voordat je een tempelgebouw betreedt dien je je schoenen uit te doen. Stap nooit op de drempel, want de Thai geloven dat hierin één van de negen gebouw-geesten huist.

Ieder boeddhabeeld is heilig in Thailand, hoe klein of verwaarloosd ze ook zijn. Ga daarom nooit met je voeten richting een beeld staan of zitten.

Eten

Eten wordt in Thailand als een belangrijke sociale aangelegenheid beschouwd, niet alleen om met vrienden te praten, maar ook om verschillende gerechten te delen. Wanneer er in ‘familie-stijl’ gegeten wordt, worden alle gerechten in het midden van de tafel gezet en schept een ieder een portie op. Schep hierbij nooit meer dan één lepel tegelijk op je bord, want je bord volscheppen met alle opties kan onbeschoft overkomen bij de Thai die niet bekend zijn met westerse gewoontes. Het is ook gebruikelijk om als eerste rijst op te scheppen, een gebaar waarmee je laat zien dat rijst het belangrijkste onderdeel is van de maaltijd. Een schaal oppakken om jezelf te bedienen wordt ook als niet netjes beschouwd, het is beter om je bord door te geven aan iemand anders aan tafel die dichterbij zit. Veel Thai zullen automatisch al wat op je bord leggen als ze merken dat je bord leeg is, en zullen het beste voor de gasten bewaren.

Voor het eten naar de mond brengen zijn er weer andere specifieke instructies. Voor gerechten met rijst wordt een vork en lepel gebruikt, waarbij de vork (linker hand) wordt gebruikt om eten op de lepel te schuiven. Vervolgens wordt het eten dan met de lepel (rechter hand) naar de mond gebracht. Het eten met de vork naar de mond brengen wordt als ongemanierd beschouwd en het gebruik van de linker hand als onrein.

Kleding

De Thai zijn ingetogen mensen, draag daarom nette kleding. Dit geldt vooral voor vrouwen: draag geen korte rokjes of te blote hemdjes. Bij sommige restaurants kun je geweigerd worden als je niet netjes gekleed bent. Topless zonnebaden wordt in Thailand niet gewaardeerd, ook niet bij toeristische badplaatsen. De meeste Thai beschouwen dit als aanstootgevend.

Fooien

Het is in Thailand geen gewoonte om een fooi te geven, maar in verwesterde gebieden wordt het steeds gebruikelijker. De hoogte van je fooi kun je natuurlijk zelf bepalen, in de wat duurdere restaurants en hotels wordt doorgaans zo’n 10 procent gegeven. Een kamermeisje kun je 20 THB per dag geven en een piccolo 20 THB per koffer.

Roken

Veel restaurants in Thailand beschikken nog over een rokersgedeelte, maar in de westerse fastfoodrestaurants is roken meestal verboden. Ook in openbare ruimtes als theaters, warenhuizen of het openbaar vervoer is roken verboden.